Leaving Neverland: wordt de VPRO door de familie Jackson aansprakelijk gesteld?

Afgelopen vrijdag was het dan zover; de documentaire Leaving Neverland over het vermeende kindermisbruik door Michael Jackson werd in Nederland door de VPRO op televisie uitgezonden. Deze uitzending was niet zonder juridische risico’s, want in de Verenigde Staten heeft de familie Jackson de Amerikaanse televisiezender HBO voor $100 miljoen aangeklaagd.

De familie Jackson stelt zich op het standpunt dat HBO het beginsel van hoor en wederhoor heeft geschonden door de familie niet in de documentaire aan het woord te laten. Daarnaast zou door HBO een bepaling uit een overeenkomst uit 1992 zijn geschonden. Nu de documentaire ook in Nederland is uitgezonden, rijst de vraag of er voor de VPRO ook een risico bestaat dat zij door de familie Jackson met succes aansprakelijk wordt gesteld. Deze vraag zou dan naar Nederlands recht moeten worden beantwoord.

Wat houdt dat in?

Bij de beoordeling van de vraag of de uitzending van de documentaire onrechtmatig zou kunnen zijn, dient voorop te worden gesteld dat er sprake is van een botsing tussen aan de ene kant het recht van vrijheid van meningsuiting van de VPRO en de personen die in de documentaire aan het woord komen, welk recht is gewaarborgd in artikel 7 van de Grondwet en artikel 10 van het EVRM.

Aan de andere kant heeft de familie Jackson recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer zoals vastgelegd in artikel 8 EVRM en het recht om niet te lichtvaardig aan beschuldigingen te worden blootgesteld.

Welk recht weegt zwaarder?

Het antwoord op de vraag welke van beide rechten in het concrete geval zwaarder zal moeten wegen, moet gevonden worden door een afweging van alle omstandigheden van het geval in onderlinge samenhang en verband beschouwd. Daarbij komt aan de positie van de televisiezender bij de publieke omroep als de VPRO bijzondere betekenis toe, gelet op het gegeven dat VPRO zich openbaar kritisch, informerend, opiniërend en waarschuwend moet kunnen uitlaten over misstanden die de samenleving raken. Aan de andere kant geldt weer dat de familie Jackson door de documentaire in haar goede naam en financiële belang wordt geraakt en recht heeft op wederhoor.
In het licht van het voorafgaande ligt het voor de hand dat de VPRO de familie Jackson heeft gevraagd om voorafgaand aan de uitzendingen van de documentaire inhoudelijk te reageren. Nu daarop waarschijnlijk niet is gereageerd, heeft de VPRO ervoor gekozen om de documentaire uit te zenden in een aangepaste vorm waarbij een panel van specialisten zich halverwege de uitzending kritisch over de inhoud van de documentaire en hetgeen daarin door de hoofdpersonen naar voren is gebracht hebben kunnen uitlaten.
Op deze wijze is de VPRO alsnog zorgvuldig met de belangen van de familie Jackson omgegaan en is de kans dat zij aansprakelijk is voor enige schade van de familie Jackson tot het nulpunt gereduceerd.

Heb je meer vragen over mediarecht? Neem dan contact op met Diederik Donk of Helen Maatjes.