AI Muziek

In de muziekbranche hebben we dit vaker gezien. Bij de introductie van nieuwe technologie wordt het resultaat daarvan door de kenners veelal afgedaan als een inferieure variant op reeds bestaande muziek. Zo werd direct na de introductie van house muziek bij het beluisteren van de drumcomputer vaak de conclusie getrokken dat het geluid van een originele drumstel toch echt veel beter klonk.

We moeten er wellicht nog even aan wennen, maar AI muziek is iets blijvends en als artiest of auteur kan je deze nieuwe technologie maar beter zo snel mogelijk omarmen.

Wat is AI muziek?

Bij het maken van AI muziek kan een artiest of auteur ook  heus wel eigen creatieve keuzes maken en niet onbelangrijk: de hedendaagse AI artiest/auteur kan bij de juiste combinatie van creativiteit en AI ook meer opbrengsten genereren, dan bij het gebruik van de klassieke methodes het geval is geweest. Ik zal dit aan de hand van een voorbeeld uitleggen.

Hoe werkt het maken van muziek met AI?

Onlangs heb ik met behulp van AI voor mijn vrouw het nummer “Luchtballon” geschreven waarin zij wordt uitgenodigd om in te stappen in een luchtballon om samen te zweven door onze reis van ons leven.

Luister hier “LUCHTBALLON”

De tekst van het muziekwerk is dan ook het resultaat geweest van eigen creatieve keuzes en een oorspronkelijk werk. Dat betekent dat ik auteursrechthebbende ben op de tekst van het muziekwerk en ik mij als tekstdichter bij Buma/Stemra kan aanmelden.

Op basis van het repartitiereglement van Buma/Stemra zal doorgaans 50% van de opbrengsten uit het openbaar maken van dit nummer (en ook een klein percentage van andere opbrengsten) aan mij als tekstdichter worden toebedeeld. De overige 50% van de opbrengsten zijn doorgaans voor de componist van het muziekwerk^[1].

Kan je AI muziek beschermen?

In dit geval heb ik de compositie met behulp van AI gemaakt. De output van AI wordt volgens juristen vaak niet door auteursrecht beschermd, omdat het resultaat daarvan niet als scheppende menselijke arbeid wordt gekwalificeerd, maar het kan wel.

Indien de door mij gekozen prompts voor deze compositie zijn te kwalificeren “scheppende menselijke arbeid’ en de compositie het resultaat is van creatieve keuzes van een menselijke geest, dan is er mogelijk wel sprake van een auteursrechtelijk beschermde compositie.

Om als AI componist nog wat sterker in deze juridische discussie te staan, is het verstandig om niet alleen de gebruikte prompts, maar ook de uitkomsten van de gebruikte AI tool voor de compositie, de bewerkingen daarvan te registreren en aan de compositie vervolgens ook nog nadere persoonlijk gekozen creatieve elementen toe te voegen^[2]. De kans dat het eindresultaat van de compositie dan voor auteursrechtelijke bescherming is dan vele male groter geworden en de AI tekstdichter/componist kan dan bij Buma/Stemra aanspraak maken op een veel hoger percentage van de exploitatieopbrengsten, dan indien de compositie door Buma/Stemra als AI werk wordt aangemerkt^[3].

Indien er geen sprake zou zijn van een auteursrechtelijk beschermde compositie, dan betekent dat namelijk dat Buma/Stemra geen opbrengsten uit de exploitatie van het muziekwerk aan de componist betaalt. Nu het auteursrecht op een compositie van kracht is gedurende het leven van de auteur en 70 jaar nadien, kan dit om best wel veel geld gaan.

Hoe kan je verdienen aan AI gemaakte muziek?

Bij het gebruik van AI muziek kan de artiest/auteur naast een vergoeding op basis van auteursrechten ook een vergoeding bedingen op basis van naburige rechten. Dit zijn de rechten op de opgenomen uitvoering van de artiest. Als een AI artiest de tekst van het nummer zelf inzingt en middels bijvoorbeeld middels voice changing en/of – cloning bewerkt, dan kan de AI artiest ook maken op opbrengsten die door Sena worden betaald aan uitvoerend kunstenaars en fonogrammenproducenten.

Sena verdeeld de opbrengsten uit hoofde van de exploitatie van de naburige rechten die rusten op de opnamen van het muziekwerk immers tussen de uitvoerend kunstenaars (gezamenlijk 50%) en de fonogrammenproducent (50%).

Bij de traditionele wijze van het maken van muziekopnamen zijn doorgaans meerdere uitvoerend kunstenaars betrokken en dat betekend in de praktijk dat het Sena artiestendeel van totaal 50% over meerdere artiesten en uitvoerend kunstenaar werd verdeeld. De platenlabels die verantwoordelijk waren voor het realiseren van de “eerste opname” en zich bij Sena als fonogrammenproducent hebben aangemeld, hebben dat probleem niet en incasseren doorgaans de gehele 50% fonogrammenproducenten-deel van de Sena opbrengsten.

Mede door het gebruik van AI muziek kan de hedendaagse artiest de eerste opname van de uitvoering van het betreffende muziekwerk geheel zelfstandig zonder platenlabel realiseren, financieren en vastleggen en zich als fonogrammenproducent bij Sena inschrijven. Het resultaat daarvan is dan dat de hedendaagse AI artiest ook aanspraak maakt op een veel groter gedeelte van Sena opbrengsten en gerechtigd is om deze opbrengsten, inclusief en fonogrammenproducenten-deel, te incasseren. Inmiddels staan de investeringsmaatschappijen in de rij om in AI muziek te investeren. De reden daarvoor is simpel: AI muziek is geen luchtballon, maar een nieuwe goudmijn.

Het zou mooi zijn als de AI artiesten daarvan ook zelf weten te profiteren.

^[1] Indien zich muziekuitgeverij na mijn toestemming zich bij Buma/Stemra als muziekuitgever van mijn muziekwerk heeft aangemeld, dan is de verdeling 1/3 voor de tekstdichter, 1/3 voor de componist en 1/3 voor de muziekuitgeverij.

^[2] Alle elementen die verband houden met het maken van een muziekwerk en de hele ontstaansgeschiedenis kunnen strikt vertrouwelijk geregistreerd worden in het Copyrights Register www.copyrightsregister.com.

^[3] Door Buma/Stemra wordt voor AI Composities wel geïncasseerd als AI bij het maken van de compositie uitsluitend een ondersteunende rol heeft gespeeld. Een muziekwerk kan naar mijn mening echter ook voor auteursrecht in aanmerking komen als AI muziek als basis dient en daaraan oorspronkelijke elementen worden toegevoegd.