Intellectuele eigendom is geen eigendom. Het is één van mijn motto’s, zo u wilt één van mijn IE-perspectieven. Het is niet goed voorstelbaar dat uw eigendom van een huis, een auto of een fiets afhangt van uw gebruik daarvan, dat u de eigendom kwijt raakt als u het object niet gebruikt, en dat uw eigendom aan een bepaalde termijn gebonden is. Dus IE is geen E. Lees verder
Na een aantal discussies over kunstmatige intelligentie heeft de corona-crisis een aantal andere zaken “losgemaakt” die overwegend betrekking hebben op aspecten van het octrooirecht. De doorwerking(en) van beide maatschappelijke veranderingen op het ie-recht zijn interessante materie. Een jaar geleden (op 26 mei 2020) schreef ik over corona bestrijdingsmiddelen al een blog over het algemeen belang en de onvoldoende toepassing in het octrooirecht.
Ik bespreek 3 onderwerpen. Ten eerste de maatschappelijke wrijving die is ontstaan rondom de octrooien op het coronavirus. Met de toch best heftige NRC krantenkop: “De een zijn dood is de ander zijn patent.” Ten tweede kijk ik naar beweringen die her en der gedaan worden over het bereik en het toepassingen van de regeling voor dwanglicenties (en octrooien meer algemeen). Ten derde wijs ik op een geheel alternatief perspectief om naar de productie en verspreiding van farmaceutische producten te kijken. Buiten BigPharma om. Lees verder
Champagne is een beschermde oorsprongsbenaming. In een vorige blog zei ik daar al wat meer over. Deze blog gaat over een paar Champagne-acties. Meer en meer zie je dat er belangenorganisaties achter de geografische aanduidingen zitten of gaan staan. Bij Franse kaas ging het, echt letterlijk, om de “défense de”, en bij champagne is die organisatie het Interprofessioneel Comité voor Champagnewijn (CIVC), dat als “machtig” wordt aangeduid. Op de barricaden dus.
Los van context, los van empathie, los van begrip voor standpunten van anderen, gaan we vanuit een aantal “maatschappelijke discussies”, zoals #metoo, BlackLivesMatter, Zwarte Piet & slavernij vast ook anders kijken naar tradities in het algemeen en naar intellectuele eigendom in het bijzonder. In afleveringen (1) en (2) ga ik in op de wat meer algemene achtergronden.
Veel artistieke prestaties, commerciële producten en merken staan in zulke tradities. Maar vast niet lang meer. De Tong van de Duivel, moorkoppen, Jodenkoeken, Uncle Ben’s rijst – het mag allemaal niet meer. Ik kom op het auteursrecht en het merkenrecht terug in afleveringen (3) en (4) van mijn “Rudi’s Originals” blog.
Discussies over teksten uit de rap scene
De discussie over teksten uit de rap scene zal snel verder overwaaien, naar bijv. het Sinterklaas feest en de teksten van Sinterklaasliedjes, ben ik bang. Want zeg nou zelf: GoedHeiligMan, Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht, en de harde sanctie van worden afgevoerd in een zak naar het oude Moorse Spanje.
Benoem dat nu eens in moderne termen? Wat krijg je dan. “GoedHeiligMan” brengt religie in het publieke domein. En dat mag niet meer. Kerstvakantie wordt immers wintervakantie. Dat gebeurt ook nog ongemotiveerd normatief. We spreken toch ook niet over een GoedArts, een GoedAdvocaat, een GoedRechter en een GoedMinister. Waar slaat dit op? Pure manipulatie. Goede Week, Goede vrijdag. Weg er mee.. En genderneutraal is het ook al niet. Al weer zo’n “man”. Waarbij meteen geheel voorbij wordt gegaan aan het misbruik van zulke “Heilige Mannen” door de jaren heen.
“Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht” is een walgelijke tekst, met een denigrerende verklein-vorm, een referentie aan een verziekte arbeidsverhouding dan wel rechtstreeks aan slavernij, en bovenal een verkapte oproep tot verkrachting. Zonder meer een strafbaar geheel. In strijd met de mensenrechten is zeker ook de concrete dreiging om afgevoerd te worden in een zak op, bij of met een paard. ChildLivesMatter zou ik zeggen.
Het hedendaagse volksfeest is er dankzij de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman. Hij bracht in 1850 het prentenboekje ‘Sint Nicolaas en zijn knecht’ uit (zie foto rechts). Dit boekje bevat prachtige tekeningen en verhalen. Natuurlijk ontbreekt de songtekst van ‘Zie ginds komt de stoomboot’ niet. In het prentenboekje – dat deels online te lezen is – introduceert Schenkman Zwarte Piet, de roe, de afkomst uit Spanje, cadeaus die door de schoorsteen gaan en de witte schimmel van de Sint. (Bron: Tim Kraaijvanger, scientias.nl, 27 november 2010.
Zonder context geen context. Elke verbinding van Zwarte Piet met discriminatie en racisme is nergens op gebaseerd, anders dan een verlangen om eigen ideëen op te leggen. Ik volsta met een verwijzing naar Die Geschichte von den schwarzen Buben van Heinrich Hoffman (1809-1894) uit 1844, met als gekende beginregel: “Een moriaan, zoo zwart als roet.” Met als moraal Nikolaas en zijn moor opgevoerd als strijders tegen discriminatie en racisme; een Sinterklaas en Zwarte Piet die tonen dat het niet de kleur is die er toe doet maar de intentie waarmee je je medemensen tegemoet treedt. Ga uit van het goede tot het slechte aangetoond is. Ga niet als eerste uit van het slechte want daarmee komen we nimmer tot elkaar. Bron – idem.
Nu terug naar de rap-scene teksten, spreekkoren in voetbalstadions en politieke statements. Natuurlijk zijn er grenzen. Fatsoensgrenzen, juridische grenzen. Natuurlijk is er ook context, zeg maar scene-context (rap, voetbal, Tweede Kamer). Het bijeenbrengen daarvan is niet zo simpel als schreeuwerige fanatici ons voorhouden. Of er sprake is van belediging, discriminatie, racisme dan wel (oproepen tot) geweld heeft en houdt altijd twee kanten. En dat geldt natuurlijk ook voor moorkoppen, jodenkoeken en Uncle Ben’s rijst.
Tom Buitendorp (Tom Buijtendorp, mede-auteur van het boek Controverses, spreekt over “historische alertheid”:
“Belangrijk is daarom wat ik een ‘scheiding der tijdperken’ noem. Je moet als het ware een Chinese muur tussen het heden en verleden zetten en niets uit dat verleden meenemen in je argumentatie van beslissingen in het heden. Daarom mijn oproep te kijken hoe historische alertheid invulling zou kunnen worden gegeven, met als onderdeel van die historische alertheid, het besef dat het flink mis kan gaan als daarbij die scheiding der tijdperken bewust of onbewust toch wordt losgelaten. Dat is gemakkelijk gezegd, maar in de praktijk een flinke uitdaging.”
Een duidelijk voorbeeld van spelen met IE-rechten is de strategie die Lego heeft gevolgd bij de bescherming van haar basissteen (2 × 4). De basissteen is een product met een technisch en vormgevingscomponent. De techniek bestaat uit de cilindrische noppen die het mogelijk maken om stenen stevig op elkaar te stapelen. De vormgeving bestaat uit de kleur en de wijze waarop de steen zelf is vormgegeven. Ook is op de steen zelf altijd de naam Lego terug te vinden (tegenwoordig op de noppen). De LEGO-groep heeft op de cilindrische klemtechniek in 1958 in verschillende (strategische) landen een octrooi gekregen. De LEGO-groep heeft haar octrooien wereldwijd voor de maximale beschermingsduur van twintig jaar gehouden en verdedigd. In 1978 verliep in de meeste landen in de wereld het octrooi op de basissteen. Met het verlopen van de beschermingsduur is de IE-bescherming van de Legosteen ten einde gekomen. Het is de LEGO-groep echter tot zeker aan het begin van deze eeuw gelukt om de directe concurrenten van de markt af te houden.
Deze blog gaat over een uitspraak van het Europese Hof van eind vorig jaar. Daarin werd kort gezegd beslist dat de bescherming voor geografische aanduidingen, tot nu toe namen, zich ook uitstrekt tot een kenmerkende vorm of een kenmerkend uiterlijk. In een volgende blog beschrijf ik een andere uitbreiding van het vormmerk door datzelfde Europese Hof over het LEGO-blokje). Vormbescherming heeft ineens en onverwacht van twee kanten een impuls gekregen. N.m.m. overigens tussen ratio en willekeur.