Wel geblaf, maar geen inbreuk: voldoende afwijkende vormgeving

Wij plaatsten een stelling met de vraag of de hondenfietsmanden Buddy en Clipper naast elkaar konden bestaan of dat de Clipper inbreuk maakt. De meerderheid van de stemmers koos voor geen inbreuk maar wat vond de rechtbank ervan?

Op 2 april 2025 wees de rechtbank Den Haag vonnis in een geschil omtrent vermeende inbreuk op intellectuele eigendomsrechten inzake een hondenfietsmand. De producent van de zogenamde Buddy-fietsmand, het bedrijf Basil, stelde dat een concurrerend product – de Clipper – te veel overeenkomsten vertoonde met haar ontwerp, en vorderde onder meer een verbod op verhandeling van de fietsmand en schadevergoeding.

Basil baseert haar vordering op ingeschreven modelrechten en auteursrechtelijke bescherming van de Buddy-mand. Volgens Basil had de Clipper een zodanig overeenkomstig uiterlijk dat sprake was van inbreuk op zowel de auteursrechten als de modelrechten. De gedaagde partij voert op haar beurt aan dat de Clipper op relevante onderdelen, waaronder de vorm, afwerking en bevestiging, verschilt van de Buddy-fietsmand en dus van enige inbreuk geen sprake is.

Het auteursrecht beschermt werken met een eigen oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel van de maker. Een maker dient aan te tonen dat er sprake is dergelijke oorspronkelijke elementen en wanneer het product ontworpen is. Het is belangrijk om de ontwerpdatum ook daadwerkelijk te kunnen bewijzen [1]. Het modelrecht beschermt het uiterlijk van een voortbrengsel voor zover het nieuw is en een eigen karakter heeft. De maatstaf is of het betwiste product bij de geïnformeerde gebruiker een andere algemene indruk wekt.

De rechtbank oordeelde dat de Clipper géén inbreuk maakt op het modelrecht van Basil. Volgens de rechter wijkt de Clipper op voldoende relevante punten af van de Buddy, zowel qua vorm als detaillering. Hierdoor ontbreekt de vereiste gelijkenis in de algemene indruk bij de geïnformeerde gebruiker.

Ook het beroep op het auteursrecht slaagde niet. De rechtbank achtte niet bewezen dat de creatieve keuzes van Basil zijn overgenomen in de Clipper op een wijze die als auteursrechtinbreuk kan worden aangemerkt. Alle vorderingen van Basil zijn dan ook afgewezen en Basil werd veroordeeld in de proceskosten van de wederpartij.

Praktische tips

Deze uitspraak benadrukt weer eens dat het enkele feit dat producten qua functie of doel overeenkomen, niet voldoende is om van inbreuk te spreken. Alleen als het ‘inbreukmakende’ product nagenoeg dezelfde totaalindruk wekt of originele auteursrechtelijke elementen overneemt, kan sprake zijn van schending van IE-rechten.

Voor ondernemingen hebben wij dan ook de volgende tips:
1. Zorg voor een zorgvuldige analyse van het beschermingsbereik van jouw producten, waarbij van belang is welke soortgelijke producten er nog meer op de markt zijn, met andere woorden: hoe uniek is de vormgeving van jouw product?
2. Zorg voor een juiste registratie van auteursrechten en modelrechten en vooral ook; doe dit tijdig.

Hiermee kun je de kansen en risico’s van een IE-procedure zorgvuldig afwegen. Heb je vragen over de bescherming van productontwerpen, wordt er misschien inbreuk gemaakt of heb je juist een claim wegens vermeende inbreuk ontvangen? Neem contact met ons op, zodat wij je kunnen adviseren.

[1] https://thelegalgroup.nl/2025/02/14/creatieve-makers-doe-je-erfgenamen-een-plezier/