Onlangs kwam oud-voetballer Pierre van Hooijdonk in het nieuws, omdat hij zich nogal vrij had uitgelaten over Ajax-trainer Maurice Steijn. In het programma NOS Studio Voetbal sprak hij over de ‘duistere dealtjes met bevriende zaakwaarnemers’ die Steijn zou hebben gemaakt in zijn tijd bij NAC Breda. Kort daarna spande Steijn een kort geding aan, omdat zijn reputatie op basis van deze uitspraak op het spel stond. Uiteindelijk stemde Van Hooijdonk in met een rectificatie van zijn uitspraak en werd er afgezien van een kort geding.
Twee grondrechten tegenover elkaar
Bij de beoordeling van de rechtmatigheid van de uitspraak van Van Hooijdonk staan twee grondrechten tegenover elkaar: het recht op de vrijheid van meningsuiting in de zin van art. 10 EVRM van Van Hooijdonk en het recht op bescherming van de privacy in de zin van art. 8 EVRM in van Maurice Steijn. Daarbij gaat het concreet over de vraag of het recht op de vrijheid van meningsuiting van Van Hooijdonk kan worden beperkt omdat de reputatie van Steijn als gevolg van deze uitspraak wordt geschonden.
Schending van reputatie
We moeten daarbij rekening houden met het feit dat schending van reputatie niet per definitie geldt als schending van de privacy in de zin van art 8 EVRM. Een beroep op bescherming van de reputatie valt pas onder de bescherming van art 8 EVRM wanneer de aantasting van de reputatie van dusdanige aard is dat daardoor een belemmering ontstaat van het recht op het respect van het privéleven. Uit jurisprudentie volgt dat bij de beoordeling van de rechtmatigheid van een uitspraak onder meer de navolgende factoren een rol kunnen spelen:
- Het medium waarin de uitspraken zijn gedaan;
- De mate waarin de uitlatingen steun vinden in beschikbare feiten; en
- De potentiële gevolgen van de publicatie.
Ongelukkige uitspraak
In deze kwestie heeft Van Hooijdonk zijn uitspraak gedaan in een serieus opiniërend televisieprogramma en gesteld dat Steijn duistere dealtjes met bevriende zaakwaarnemers zou sluiten. Achteraf bleek dat de uitspraak van Van Hooijdonk niet kon worden onderbouwd met feiten, terwijl bij het instandhouden van deze uitspraak de reputatie van Steijn als voetbaltrainer ernstig zou zijn beschadigd. Onder deze omstandigheden zou een rechter hebben geoordeeld dat de uitspraak van Van Hooijdonk onrechtmatig is en zou moeten worden gerectificeerd. Dit zou mogelijk anders zijn geweest indien Van Hooijdonk puur een persoonlijke mening over Steijn zou hebben uitgesproken. Je bent immers in Nederland vrij om jouw mening te verkondigen. Wanneer je iets doet voorkomen alsof het feitelijk is gebeurd, is bewijsmateriaal noodzakelijk.
Wellicht een handig gegeven voor Van Hooijdonk om in het achterhoofd te houden, als hij de volgende keer bij een talkshow aan tafel schuift. Al zal dat laatste vermoedelijk niet zo snel meer gebeuren.