Aandeelhoudersconflict? Wie heeft de auteursrechten op een game?
De ontwikkeling en de exploitatie van game kan op vele verschillende manieren plaatsvinden. Daarbij zijn vaak investeringen noodzakelijk. Het gebeurt daarom vaak dat een bedenker van een game samen met een investeerder een BV opricht om een game te kunnen ontwikkelen en te exploiteren. Indien er vervolgens een conflict ontstaat, dan rijst de vraag wie de rechthebbende op een game is: de BV of de oorspronkelijke bedenker. Om het nog wat gecompliceerder te maken, is het bij een game zo dat zowel het spelconcept als de concrete uitwerking van de game voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking kan komen.
Het spelconcept
Indien het spelconcept het resultaat is van een creatieve intellectuele schepping die de persoonlijk stempel van de maker draagt, dan komt het spelconcept van de game reeds voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking. Het is niet altijd eenvoudig om achteraf te bewijzen welke natuurlijke persoon of personen in oorsprong de bedenkers zijn van het spelconcept van de game. Daarom raden wij onze cliënten aan om het spelconcept te registeren bij het Copyrights Register[1]. Dan kan de bedenker namelijk wel bewijzen door wie de game is bedacht.
De uitwerking van de Game
Daarnaast kan ook de concrete digitale of analoge uitwerking van een game – los van het spelconcept – voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komen. Ook daarbij geldt dat bij deze uitwerking sprake moet zijn geweest van een werk die het resultaat is van creatieve keuzes die de persoonlijk stempel van de maker(s) draagt.
Zoals gezegd, kan er bij exploitatie van een game middels een gezamenlijke BV een verschil van inzicht ontstaan. Indien partijen er vervolgens maar niet in slagen om het verschil van inzicht op te lossen, is het belangrijk om te weten of een individuele partij/aandeelhouder of de gezamenlijke BV als rechthebbende op het spelconcept of de concrete uitwerking van de game moet worden aangemerkt.
De aandeelhouder als auteursrechthebbende op de game
Het auteursrecht op een game ontstaat op het moment van creatie van het spelconcept en/of de uitwerking daarvan. De vraag die zich vervolgens opdringt is of de gezamenlijke BV van de aandeelhouders of mogelijk één van de aandeelhouders zelfstandig auteursrechthebbende is gebleven op deze auteursrechten. Het is uiteraard goed mogelijk dat als een aandeelhouder ook de feitelijke bedenker van het spelconcept van de game is voordat de samenwerking middels een BV is aangegaan. In dat geval kan de aandeelhouder/rechthebbende zich op het standpunt stellen dat de gezamenlijke BV niet de auteursrechten, maar een licentie heeft verworven om de game te exploiteren. Dergelijke licentie zou mogelijk kunnen worden opgezegd.
Vormgeving door een derde partij?
Bij de uitwerking van de game kan mogelijk gebruik zijn gemaakt van een derde partij. Een veel gemaakte denkfout is daarbij dat de partij die voor deze concrete vormgeving heeft betaald (de gezamenlijke BV) ook de auteursrechten heeft verworven. Bij de uitwerking is het belangrijk om vast te stellen welke partij als creatief vader daarvan moet worden aangemerkt. Indien dat de derde partij is, dan kunnen de auteursrechten doorgaans uitsluitend middels een schriftelijke akte zijn overgedragen. Indien dergelijke schriftelijke akte ontbreekt, dan is de derde partij auteursrechthebbende gebleven en heeft de BV slechts een exploitatielicentie verkregen.
Uitzonderingen?
Er kan echter ook sprake zijn van een uitzondering op basis waarvan niet de feitelijke bedenker van het spelconcept van de game of degene die de game heeft uitgewerkt auteursrechthebbende is, maar dat de gezamenlijke BV als auteursrechthebbende op de game moet worden aangemerkt. Dat kan het geval zijn bij de navolgende twee scenario’s.
- De Game is vervaardigd door een aandeelhouder als werknemers van de BV ; en/of
- De Game is als eerste namens de aandeelhouder of de BV in de openbaarheid gebracht.
- De aandeelhouder als werknemer
Indien de game is vervaardigd door een aandeelhouder die tevens een arbeidsovereenkomst heeft met de gezamenlijke BV en de aandeelhouder geestelijk vader is van de game, dan is normaal gesproken krachtens artikel 7 Auteurswet toch de gezamenlijke BV – zijnde de werkgever – de auteursrechthebbende op de game. Dit is anders indien de aandeelhouder/werknemer niet is aangenomen om ontwerp werkzaamheden te verrichten, maar bijvoorbeeld algehele managementwerkzaamheden te verrichten.
Of die nu nog steeds het geval is, is echter nog maar de vraag. Het Hof van Justitie heeft namelijk onlangs (6 maart 2025) dat de verplichte overdracht van naburige rechten, zonder expliciete toestemming en keuzevrijheid van de uitvoerende kunstenaars, strijdig is met het Europese recht. Volgens het Hof moet een maker of kunstenaar zelf kunnen bepalen of en hoe zijn werk wordt geëxploiteerd, en heeft hij recht op een passende vergoeding[2]. Indien dit ook van toepassing is op het auteursrecht, dan ligt het voor de hand dat het werkgeverscontractenrecht niet meer van toepassing is en ook de aandeelhouder/werknemer de auteursrechten op een game heeft behouden.
- De aandeelhouder of de BV heeft het werk als eerste openbaar gemaakt
Om te bezien of een aandeelhouder of juist de gezamenlijke BV als auteursrechthebbende op de game dient te worden aangemerkt, dient nog te worden nagegaan of de aandeelhouder of de BV op grond van artikel 8 Auteurswet als maker aangemerkt moet worden. In dit artikel is bepaald dat indien de betreffende game als eerste als afkomstig van de aandeelhouder of de gezamenlijke BV – zonder vermelding van de natuurlijke persoon als maker – openbaar is gemaakt, die betreffende rechtspersoon als zijde de fictieve maker het auteursrecht op de game toekomt. In dat geval rijst dan uiteraard wel de vraag of de gezamenlijke BV aan de aandeelhouder/creatief vader van de game nog wel een redelijke vergoeding dient te betalen.
Conclusie
Een aandeelhoudersconflict en auteursrechten op een game. Er zijn niet veel cliënten die het verband onderkennen op het moment dat zij bij ons op kantoor komen. Toch is het belangrijk om te bezien welke rechtsverhoudingen er bestaan tussen de aandeelhouder /bedenker van de game en de gezamenlijke BV. Dan kunnen vanuit de juiste juridische positie de juiste strategische keuzes worden gemaakt.
Mocht je vragen hebben over uw casus betreffende bijvoorbeeld de auteursrechten op game, dan kun je contact opnemen met onze advocaten Pien Bos of Diederik Donk.
[1] www.copyrightsregister.com. Zie ook onze blog “Creatieve Makers doe je erfgenamen een plezier” – https://thelegalgroup.nl/2025/02/14/creatieve-makers-doe-je-erfgenamen-een-plezier/
[2] Zie de blog van mr. Fabian Swart: “Fictief makerschap zo goed als fictie” https://thelegalgroup.nl/2025/03/25/fictief-makerschap-zo-goed-als-fictie/